Decentraal ventilatiesysteem – kenmerken, werking en financiering

Vraag nu advies aan
Foto: © jovana veljkovic / Shutterstock.com

Overzicht

Het moderniseren van de energiesystemen in bestaande gebouwen wordt steeds belangrijker door de stijgende energiekosten in de woningbouw. Oude woningen worden grondig gerenoveerd en bieden hun bewoners nu comfort zoals energiezuinige ramen en deuren, muurisolatie of een nieuw verwarmingssysteem met een comfortabele warmwatervoorziening.

Maar door het renoveren worden oudere appartementen zo luchtdicht dat er geen adequate luchtverversing meer kan plaatsvinden. Het gevolg is een hoge luchtvochtigheid in het interieur, wat kan leiden tot schimmelgroei, voornamelijk in gebouwen met geïsoleerde buitenmuren. Vooral de hoeken van ruimtes naast buitenmuren vormen een risicozone, omdat hier vocht condenseert. Een decentraal ventilatiesysteem met warmterecuperatie is in dit geval de meest geschikte oplossing.

Waarin onderscheidt decentrale mechanische ventilatie zich?

Decentrale ventilatie met warmterecuperatie zorgt niet alleen voor de noodzakelijke minimale luchtverversing. Door warmte uit de afvoerlucht te recupereren en af ​​te geven aan de binnenkomende koude buitenlucht, is er minder verwarmingsenergie nodig. Er wordt een warmterecuperatie tot 90 procent bereikt. Dit verlaagt de verwarmingskosten en ontlast het milieu. Energie wordt op een zeer efficiënte manier gebruikt.

Een van de bijzondere kenmerken van deze technologie is de relatief eenvoudige installatie. Decentrale ventilatiesystemen kunnen specifiek in individuele ruimtes worden geplaatst. Het is niet nodig om een ​​luchtverdeelsysteem te installeren. Voor een eenvoudige installatie is alleen een muurrooster of een door de buitenmuur van de betreffende ruimte geboord gat en een elektrische aansluiting nodig. Wooneenheden kunnen met meerdere units worden uitgerust die onafhankelijk van elkaar werken. Ook een combinatie van centrale en decentrale ventilatiesystemen is mogelijk Het hoofdstuk over ventilatiesystemen laat zien welk systeem het meest geschikt is voor welke woning.

Meer informatie. Decentrale ventilatiesystemen

Hoe decentrale ventilatie werkt

Om uit te leggen hoe decentrale mechanische ventilatie werkt, moet er eerst een onderscheid worden gemaakt. Decentrale ventilatiesystemen met warmterecuperatie worden in principe namelijk in twee groepen onderverdeeld: Units met continue werking enerzijds en units met omgekeerde werking anderzijds. Beide types kunnen handmatig of naargelang de vraag worden geregeld via CO₂- of vochtigheidssensoren. Ze worden in een buitenmuur geplaatst.

Decentrale ventilatiesystemen met continue werking worden ook wel permanente ventilatoren genoemd. Het betreft complete ventilatie-units met een ingebouwde kruis-tegenstroomwarmtewisselaar. De units zijn voorzien van twee ventilatoren die gelijktijdig lucht transporteren. Hierdoor ontstaan ​​twee luchtstromen. De toevoerluchtstroom brengt verse buitenlucht in de ruimte, terwijl de afvoerluchtstroom muffe lucht uit de ruimte naar buiten afvoert. De kruis-tegenstroomwarmtewisselaar is tussen beide luchtstromen geplaatst. Hij recupereert warmte uit de afgevoerde binnenlucht en draagt deze over aan de toevoerlucht. Hierdoor blijft een groot deel van de warmte in de ruimte ondanks de continue ventilatie.

Dankzij de geïntegreerde filters en het adequate ontwerp van de unit kunnen er geen vuildeeltjes of geluiden van buiten de ruimtes binnendringen. Permanente ventilatoren kunnen lucht naar individuele ruimtes toevoeren en deze ventileren. Ze kunnen in de buitenmuur worden geplaatst, zowel in luchttoevoerzones (woonkamer, slaapkamers of kinderkamers) als in luchtafvoerzones (keuken, badkamer of toilet). Een toestel dat deze bedrijfsmodus toepast, is het decentrale ventilatiesysteem Vitovent 200-D.

Er zijn ook andere benamingen voor decentrale ventilatiesystemen bij omgekeerde werking. Ze worden balansunits of pendelventilatoren genoemd. In tegenstelling tot hun continu werkende tegenhangers hebben pendelventilatoren maar één ventilator. Twee constant communicerende units staan in voor de vereiste luchtverversing. Terwijl de ene zorgt voor de afvoer van muffe lucht, zorgt de andere ervoor dat er verse lucht naar binnen stroomt. Voor de warmterecuperatie wordt een warmteaccumulator gebruikt die de warmte uit de afvoerlucht tijdelijk opslaat en aan de toevoerlucht afgeeft.

Andere aspecten van het werkingsprincipe van decentrale ventilatie met omgekeerde werking: beide units zijn met elkaar verbonden via een regeleenheid. Deze zorgt ervoor dat de draairichting van de ventilatoren na ongeveer 70 seconden wordt omgekeerd en de luchtstroom dus in de tegenovergestelde richting verloopt. Deze units zijn ook uitgerust met filters tegen vuil van buitenaf en bieden bescherming tegen straatgeluiden. Met twee pendelventilatoren kunnen twee luchttoevoerzones gelijktijdig van lucht worden voorzien en geventileerd als er een luchtverbinding is tussen de twee ruimtes. Deze units worden in de regel niet in luchtafvoerzones geplaatst. De ventilatie-unit Vitovent 100-D is een pendelventilator.

Meer tips en informatie vind je in het hoofdstuk mechanische ventilatie op heizung.de.

Tips voor de aankoop van een decentraal ventilatiesysteem

Bij de renovatie van oudere gebouwen is een ventilatieconcept van essentieel belang. Want eenmaal gerenoveerd scoren ze vaak vergelijkbare energiewaarden als nieuwe gebouwen. Decentrale ventilatiesystemen hebben zich in de praktijk bewezen als de meest geschikte oplossing voor bestaande gebouwen. Let voor de aankoop op de volgende punten.

Een belangrijke factor bij het zoeken naar het juiste ventilatiesysteem is de omvang van de renovatiewerken. Een kernrenovatie leidt immers tot heel andere resultaten dan een gedeeltelijke renovatie. Afhankelijk van de gebouwkenmerken kan bij een kernrenovatie ook een centraal ventilatiesysteem worden overwogen. Een decentraal ventilatiesysteem kan ook in nieuwe gebouwen worden toegepast. Welk ventilatiesysteem uiteindelijk bij welk gebouw past, hangt van veel factoren af. Er moet onder meer rekening worden gehouden met de gebouwkenmerken van de woonruimte, de gebruikspatronen en het aantal bewoners. 

Zoals gezegd kenmerkt decentrale mechanische ventilatie zich vooral door het specifieke gebruik van de ruimte. Elke individuele ventilatie-unit heeft een eigen elektrische aansluiting nodig. Afhankelijk van de ventilatie-unit kan dit een 230V-aansluiting zijn zoals bij de Vitovent 200-D, of een datakabel zoals bij de Vitovent 100-D. Omdat de units in een buitenmuur worden geplaatst, dient de eigenaar bij aankoop van een decentrale mechanische ventilatie-unit ook rekening te houden met het type gebouw. Ten slotte bestaan er voor het gebruik in nieuwbouw speciale muurblokken waarin ventilatie-units kunnen worden geplaatst. Het achteraf monteren van units daarentegen gebeurt met behulp van een geboord gat.

Omdat muffe lucht zich bovenaan een ruimte ophoopt, moeten ventilatie-units indien mogelijk daar worden geplaatst. Hoewel de units stil zijn, kunnen zeer gevoelige mensen zich storen aan het geluid van de luchtstroom, vooral in slaapruimtes. Om dit te voorkomen, dienen de plaatsing en het ontwerp van de ventilatie-units goed te worden gepland op voorhand.

In vergelijking met centrale mechanische ventilatie is de planning voor een decentraal ventilatiesysteem gemakkelijker. Maar de expertise van een professional is onontbeerlijk voor een efficiënte en stille werking. Een ervaren installateur bepaalt snel hoe groot het ventilatiesysteem moet zijn en waar de luchtroosters het best worden geplaatst. Hij zal ook helpen bij de selectie van het juiste type unit. Afhankelijk van de beschikbare ruimte moet ofwel een ventilatie-unit met geïntegreerde kruis-tegenstroomwarmtewisselaar ofwel een ventilatie-unit met één enkele ventilator en een keramische warmteaccumulator worden overwogen.

Kosten en subsidies voor decentrale ventilatie

Een decentraal ventilatiesysteem draagt bij aan een betere luchtkwaliteit en een betere bescherming van het gebouw. De kosten hiervoor zijn redelijk. Decentrale ventilatie-units zijn in de meeste gevallen goedkoper dan een centraal ventilatiesysteem. Maar de exacte kosten kunnen alleen voor elk specifiek gebouw worden bepaald.